Móng cọc là một giải pháp phổ biến được ứng dụng nhiều cho các công trình có trọng tải lớn hoặc thi công trên nền đất yếu. Loại móng này giúp truyền tải trọng công trình xuống lớp đất tốt nằm sâu bên dưới để đảm bảo sự ổn định, bền vững theo thời gian đặc biệt quan trọng với các mẫu nhà đẹp. Với tính ứng dụng cao, chịu lực tốt mà loại móng này ngày càng được ưa chuộng. Viettel Construction AIOHomes sẽ cung cấp một số thông tin để bạn hiểu rõ và đưa ra lựa chọn móng phù hợp cho công trình.

Móng cọc là gì?

Móng cọc là một dạng móng sâu trong xây dựng được sử dụng để truyền tải trọng của công trình xuống các lớp đất cứng ở sâu bên dưới mà móng nông không thể tiếp cận. Loại móng này bao gồm các cọc thường làm bằng bê tông cốt thép, thép hoặc gỗ được đóng hoặc khoan sâu vào lòng đất nhằm tạo nền tảng vững chắc cho toàn bộ kết cấu phía trên.

Thông qua hệ thống cọc mà tải trọng từ công trình được phân bổ đều xuống tầng đất có khả năng chịu lực tốt. Điều này sẽ đảm bảo sự ổn định, an toàn cho công trình, đặc biệt là tại những khu vực có nền đất yếu, dễ bị lún hoặc không đồng đều.

Móng cọc có các cọc bê tông cốt thép cắm sâu xuống nền đấtMóng cọc có các cọc bê tông cốt thép cắm sâu xuống nền đất
Móng cọc có các cọc bê tông cốt thép cắm sâu xuống nền đất

Cấu tạo móng cọc

Cấu tạo móng cọc gồm có ba thành phần chính, mỗi phần đóng một vai trò quan trọng trong việc truyền lực, tạo sự ổn định cho toàn bộ công trình. Cấu tạo bao gồm:

Cọc móng

Đây là bộ phận chủ lực của móng có nhiệm vụ chính là truyền tải trọng từ công trình xuống lớp đất sâu có khả năng chịu lực tốt. Cọc móng thường được làm bằng bê tông cốt thép, thép hình hoặc gỗ. Trong đó cọc bê tông cốt thép là loại phổ biến nhất nhờ khả năng chịu lực cao, độ bền lâu dài, tính ổn định. Cọc có thể được thi công bằng phương pháp ép, đóng hoặc khoan nhồi, tùy theo điều kiện thực tế và thiết kế kỹ thuật.

Đài cọc (móng đài)

Đài cọc là phần kết nối các đầu cọc với kết cấu phía trên (như cột, tường hoặc dầm móng). Bộ phận này thường có dạng khối bê tông cốt thép đặt trên các đầu cọc có nhiệm vụ tiếp nhận tải trọng từ công trình và phân phối đều lên các cọc. Đài cọc có thể ở dạng đài thấp (đặt dưới mặt đất) hoặc đài cao (nổi trên mặt đất), phụ thuộc vào cao độ, thiết kế móng.

Móng cọc có độ chịu tải cao, đảm bảo tính ổn định vững chắcMóng cọc có độ chịu tải cao, đảm bảo tính ổn định vững chắc
Móng cọc có độ chịu tải cao, đảm bảo tính ổn định vững chắc

Giằng móng (nếu có)

Trong một số công trình, giằng móng được bổ sung để liên kết các đài cọc lại với nhau nhằm tăng độ ổn định tổng thể. Đặc biệt trong trường hợp nền đất yếu hoặc công trình có tải trọng không đồng đều. Giằng móng thường là các dầm bê tông cốt thép giúp hạn chế lún lệch giữa các cọc và tăng khả năng chịu lực ngang.

Phân loại móng cơ bản

Hiện nay trong xây dựng, móng cọc được chia thành hai loại chính dựa trên đặc điểm chịu lực và cấu trúc chiều cao. Cụ thể gồm:

Móng đài thấp

Móng tiền đài thấp là loại móng mà các cọc hoàn toàn chịu lực nén mà không phải chịu các tải trọng khác. Loại móng này được thiết kế sao cho phần móng ngang phải cân bằng với tải trọng tác động từ thiết bị hoặc công trình trên mặt đất, đảm bảo mức độ chịu lực tối thiểu cần thiết. Móng tiền đài thấp thường áp dụng cho những công trình có tải trọng vừa phải, nền đất tương đối ổn định.

Móng cọc có hai dạng là móng đài thấp và móng đài caoMóng cọc có hai dạng là móng đài thấp và móng đài cao
Móng cọc có hai dạng là móng đài thấp và móng đài cao

Móng đài cao

Móng cọc đài cao là dạng móng sử dụng hệ thống cọc đóng sâu xuống đất để truyền tải trọng công trình vào lớp đất tốt bền dưới. Phần đài móng (phần đỡ trên đầu cọc) được thiết kế cao hơn mặt đất tự nhiên hoặc cao hơn cốt nền. 

Thiết kế này tạo khoảng cách nhất định giữa đài móng và mặt đất. Kiểu móng này được áp dụng trong các công trình xây dựng tại khu vực địa hình yếu, đất bùn lầy, có mực nước ngầm cao hoặc địa chất phức tạp.

Đánh giá ưu điểm, nhược điểm của móng cọc là gì?

Khi lựa chọn giải pháp móng cọc cho công trình đặc biệt các mẫu nhà đẹp thì bạn cần phải hiểu rõ những ưu điểm và hạn chế để có thể đưa ra giải pháp phù hợp đảm bảo hiệu quả về mặt kỹ thuật cũng như kinh tế. Dưới đây là những phân tích chi tiết về các điểm mạnh và điểm yếu của loại móng này. Cụ thể:

Về ưu điểm

Móng cọc được đánh giá cao nhờ những lợi thế vượt trội trong việc chịu tải, khả năng thích ứng với nhiều loại nền đất khác nhau. Nhiều chủ đầu tư lựa chọn loại móng này là bởi vì:

  • Khả năng chịu lực lớn, thích nghi với nền đất yếu hoặc không đồng đều. Bởi móng có thể truyền tải trọng công trình sâu xuống các lớp đất cứng hoặc đá nằm sâu bên dưới.
  • Nhờ khả năng phân bổ tải trọng sâu mà sẽ hạn chế được hiện tượng lún không đồng đều, đảm bảo sự ổn định lâu dài cho công trình.
  • Là lựa chọn tối ưu cho các dự án nhà cao tầng, cầu đường hoặc các công trình công nghiệp quy mô lớn.
  • So với một số loại móng khác, móng cọc giúp giảm diện tích móng cần thiết, giúp tận dụng không gian xây dựng hiệu quả hơn.
Móng cọc phù hợp cho các công trình quy mô lớn, nhà cao tầng,...Móng cọc phù hợp cho các công trình quy mô lớn, nhà cao tầng,...
Móng cọc phù hợp cho các công trình quy mô lớn, nhà cao tầng,...

Về nhược điểm

Bên cạnh những ưu điểm thì dạng móng này cũng có một số mặt hạn chế cần lưu ý như sau:

  • Việc đóng, ép cọc đòi hỏi máy móc chuyên dụng kỹ thuật cao nên sẽ làm tăng chi phí thi công so với các loại móng khác.
  • Quá trình chuẩn bị, thi công móng phức tạp, mất nhiều thời gian hơn, có thể ảnh hưởng đến tiến độ chung của dự án.
  • Việc đóng cọc có thể gây tiếng ồn lớn, tạo ra rung chấn ảnh hưởng đến các khu vực lân cận, đặc biệt trong các khu vực đông dân cư.
  • Cần có đội ngũ kỹ thuật viên giàu kinh nghiệm và quy trình kiểm tra nghiêm ngặt để đảm bảo móng cọc đạt chuẩn an toàn.

Quy trình tính toán theo từng loại móng cọc

Tùy vào đặc điểm công trình, điều kiện địa chất mà mỗi loại móng sẽ có quy trình tính toán riêng biệt. Dưới đây là hướng dẫn cụ thể cho từng phương án thi công. Chi tiết:

Móng cọc đài thấp

Móng đài thấp là loại phổ biến trong các công trình dân dụng và công nghiệp nhỏ. Khi tính toán cần dựa trên:

  • Xác định tải trọng công trình truyền xuống từng cọc.
  • Tính khả năng chịu tải xuyên của mỗi cọc (theo sức kháng ma sát và sức kháng mũi).
  • Tính toán nội lực trong đài cọc để xác định kích thước, bố trí cốt thép hợp lý.

Móng cọc ép

Móng ép bê tông cốt thép là phương án tối ưu cho khu vực địa chất có nền đất yếu. Quy trình tính gồm:

  • Chọn tiết diện, chiều dài cọc phù hợp với sức kháng đất.
  • Tính tải trọng cọc chịu (tĩnh tải và hoạt tải).
  • Xác định tổng số cọc cần thiết dựa trên tải trọng công trình.
  • Kiểm tra ứng suất cho phép, độ lún tương ứng.
Thi công móng cần tính toán kỹ càng để đảm bảo chất lượngThi công móng cần tính toán kỹ càng để đảm bảo chất lượng
Thi công móng cần tính toán kỹ càng để đảm bảo chất lượng

Móng cọc cừ tràm

Móng cừ tràm là giải pháp truyền thống được áp dụng cho nhà cấp 4 hoặc công trình nhỏ trên nền đất yếu. Phương pháp tính số cọc trên mỗi mét vuông như sau:

Công thức: n = 4000 × (e₀ - e_yc) / (π × d² × (1 + e₀))

Trong đó:

  • n: số lượng cọc trên 1m2.
  • d: đường kính cọc.
  • e₀: độ rỗng tự nhiên của đất.
  • e_yc: độ rỗng yêu cầu sau khi thi công.

Áp dụng thực tế: 

  • Đất có độ sệt IL = 0,55–0,60, cường độ R₀ = 0,7–0,9 kg/cm² → khoảng 16 cọc/m².
  • Đất IL = 0,7–0,8, R₀ = 0,5–0,7 kg/cm² → cần 25 cọc/m².
  • Đất IL > 0,80, R₀ < 0,5 kg/cm² → sử dụng 36 cọc/m².

Trên đây là toàn bộ những thông tin hữu ích về móng cọc trong xây dựng. Loại móng này phù hợp với nền đất yếu, thích hợp cho công trình quy mô lớn. Nếu bạn đang chuẩn bị triển khai xây nhà cần hỗ trợ về thiết kế mẫu nhà đẹp, thi công đúng chuẩn kỹ thuật thì hãy liên hệ ngay với Viettel Construction AIOHomes tư vấn.